Doradztwo Zawodowe. Konsultacje.
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM
DORADZTWA ZAWODOWEGO
Szkoła Podstawowa Integracyjnej nr 339
im. Raoula Wallenberga w
roku szkolnym 2024/2025
opracowała Magdalena Machaj – Starzyńska
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego powstał w oparciu o ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. poz. 325) ogłoszono dnia 20 lutego 2019 r. obowiązuje od dnia 1 września 2019 r.
W sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
ZAŁOŻENIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ) to dokument, który zawiera informacje o wszystkich działaniach, jakie prowadzi szkoła w danym roku szkolnym, aby wspomóc ucznia w świadomym planowaniu swojej ścieżki edukacyjno-zawodowej z uwzględnieniem jego mocnych stron, zainteresowań, umiejętności i predyspozycji zawodowych. Definiuje on: rolę i zadania osób, które są odpowiedzialne za poszczególne kwestie, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty i metody pracy.
WSDZ jest częścią planu wychowawczego szkoły i włączony jest do Statutu Szkoły. Odbiorcami tych zadań są uczniowie, rodzice, nauczyciele oraz instytucje, które wspomagają ten proces doradczy.
Założeniem Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego jest to, że wybór zawodu nie jest przypadkowym aktem, a procesem, na który składają się różne decyzje podjęte na przestrzeni lat. Ważne jest, aby uświadamiać młodym ludziom, że na wybór satysfakcjonującego nas zawodu składa się poznanie siebie (samoświadomość), wiedza na temat zawodów i ścieżek edukacyjnych oraz na temat rynku pracy, cechy osobowościowe ucznia, zainteresowania, umiejętności, mocne strony, wyznawane wartości, czynniki emocjonalne, ale i zdrowotne, a także wpływ otoczenia i własna motywacja. Działania całej rady pedagogicznej w ramach WSDZ muszą być wcześniej zaplanowane i realizowane wg harmonogramu pracy szkoły na dany rok szkolny i koordynowane przez szkolnego doradcę zawodowego czy osobę pełniącą funkcję koordynatora doradztwa zawodowego w szkole. Cała społeczność szkolna zobowiązana jest do regularnych oddziaływań wychowawczo-doradczych. WSDZ zakłada zarówno indywidualną, jak i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami.
ADRESATAMI WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO SĄ:
- Uczniowie
- Rodzice
- Nauczyciele
Działania kierowane do uczniów:
- udzielanie porad, konsultacji indywidualnych;
- prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów: świat zawodów i rynek pracy : rynek edukacyjny I uczenie się przez całe życie; planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych;
- pomaganie uczniom w przygotowaniu teczek “porfolio”;
- organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy;
- stwarzanie okazji do udziału w targach edukacyjnych;
- umożliwienie udziału w spotkaniach informacyjnych z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych;
- organizowanie spotkań z przedstawicielami zawodów;
- organizowanie wycieczek zawodowoznawczych;
- umożliwienie dostępu do informacji edukacyjno-zawodowej poprzez strony internetowe, tablice informacyjne, e-dziennik;
- udostępnianie materiałów multimedialnych,( gier edukacyjnych, filmów i innych e-zasobów) ułatwiających samopoznanie, podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych.
Działania kierowane do nauczycieli, wychowawców, specjalistów:
- umożliwienie udziału w szkoleniach I kursach z zakresu doradztwa zawodowego,
- udostępnianie zasobów z obszaru doradztwa zawodowego,
- wspieranie w realizacji zadań z doradztwa zawodowego.
Działania kierowane do rodziców:
- organizowanie spotkań informacyjno-doradczych z doradcą zawodowym w szkolenie,
- inicjowanie kontaktów z przedstawicielami instytucji działających na rynku pracy,
- prowadzenie konsultacji dotyczących decyzji edukacyjno-zawodowych uczniów,
- informowanie o targach edukacyjnych,
- udostępnianie informacji edukacyjnych zawodowych
( biblioteczka publikacji, tablice informacyjne, e-dziennik),
- włączanie rodziców w szkolne działania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym.
TREŚCI PROGRAMU ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA NAUCZYCIELI ODZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH I INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO
Uczeń :
- Poznanie siebie
- Określ co lubi robić
- Podkreśla co robi dobrze
- Podkreśla przykłady różnych zainteresowań
- Podejmuje działania i opisuje , co z nich wyniknęło dla niego i dla innych
Świat zawodów i rynek pracy :
Dziecko:
Odgrywa różne role zawodowe w zabawie
Podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie oraz indyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby
Wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia w których uczestniczyło
TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA KLAS I-III
SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
- Poznanie siebie
Uczeń:
- opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;
- prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;
- podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;
- podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;
- podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.
- Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:
- odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
- podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;
- opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;
- omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;
- opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;
- posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.
- Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:
- uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;
- wskazuje treści, których lubi się uczyć;
- wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.
- Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:
- opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;
- planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
- próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.
TREŚĆ POGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA KLAS IV- VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ
- Poznawanie własnych zasobów
Uczeń:
- określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;
- wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;
- podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;
- prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.
- Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:
- wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;
- opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;
- podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;
- posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;
- wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.
- Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:
- wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;
- wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;
- samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.
- Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:
- opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;
- planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
- próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.
TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA KLAS VII – VIII
SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
Uczeń:
- Poznawanie własnych zasobów
- określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;
- rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);
- dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;
- rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;
- rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;
- określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;
- określa własną hierarchię wartości i potrzeb.
- Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:
- wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;
- porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;
- wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;
- uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;
- analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;
- wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;
- dokonuje autoprezentacji;
- charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.
- Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:
- analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;
- analizuje kryteria rekrutacyjne do szkół ponadpodstawowych w kontekście rozpoznania własnych zasobów;
- charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji poza formalnej i nieformalnej;
- określa znaczenie uczenia się przez całe życie.
- Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:
- dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;
- określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;
- identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy
- planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.
METODY DYDAKTYCZNE (WYBRANE) PRACY NA WSZYSTKICH SZCZENBLACH NAUKI UCZNIÓW :
- dyskusja;
- seminarium;
- wycieczka;
- burza mózgów;
- praca indywidualna;
- praca w parach;
- praca w grupie;
- gry i zabawy interakcyjnie;
- plakat;
- kwestionariusze, ankiety, testy;
- film edukacyjny;
- zasoby Internetu;
- port folio;
- warsztaty,
WSPÓŁORGANIZATORZY TWORZĄCY WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZWODOWEGO
W Szkole Podstawowej Integracyjnej nr 339 w realizację działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie Rady Pedagogicznej: dyrektor, nauczyciele, w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, pedagodzy specjalni, wychowawcy świetlicy szkolnej, bibliotekarze, specjaliści: pedagog, psycholog, doradca zawodowy oraz pielęgniarka szkolna.
Do zadań Dyrektora należy :
- odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym,
- współpracuje z doradcą zawodowym w celu realizacji WSDZ,
- wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego w szkole a instytucjami zewnętrznymi,
- zapewnia warunki do realizowania w szkole zajęć orientacji zawodowej doradztwa zawodowego,
- organizuje w szkole wspomaganie realizacji działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego poprzez planowanie I przeprowadzenie działań mających na celu poprawę jakości pracy placówki w tym obszarze.
Do zadań DORADZY ZAWODOWEGO należy:
- systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów i słuchaczy na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego;
- prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego
- opracowywanie we współpracy z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami wychowawcami opiekującymi się oddziałami, psychologami lub pedagogami, programu oraz koordynowanie jego realizacji;
- wspieranie nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców opiekujących się oddziałami, psychologów lub pedagogów, w zakresie realizacji działań określonych w programie, o którym mowa
- koordynowanie działalności informacyjno-doradczej realizowanej przez szkołę, w tym gromadzenie, aktualizowanie i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia;
- realizowanie działań wynikających z programu
Do zadań Nauczycieli, w tym nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej należy:
- określają mocne strony predyspozycje ,zainteresowania I uzdolnienia uczniów,
- eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania
- z treściami programowymi orientacji zawodowej I doradztwa zawodowego dla uczniów,
- prowadzą koła zainteresowań, zajęcia dodatkowe,
- organizują kąciki zawodowoznawcze,
- współpracują z doradca zawodowym oraz innymi specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.
Do zadań Specjalistów należy:
- określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów,
- włączają treści z zakresu orientacji zawodowej I doradztwa zawodowego w prowadzone przez siebie zajęcia dla uczniów,
- współpracują z wychowawcami klas w ramach realizowania działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów,
- włączają się w proces podejmowania przez uczniów decyzji edukacyjnych i zawodowych
- ( informacje dotyczące ucznia wynikające z pracy specjalisty)
Do zadań Nauczyciela – wychowawcy w świetlicy szkolne:
- włączają się w zajęcia realizowane w świetlicy szkolnej treści z zakresu orientacji zawodowej,
- organizują w sali kąciki zawodoznawcze,
- rozpoznają I wspierają w rozwoju zdolności I uzdolnienia uczniów.
Do zadań Nauczyciela-bibliotekarz należy:
- opracowuje, aktualizuje i udostępnia zasoby dotyczące doradztwa zawodowego,
- włącza się w organizowane przez szkołę i instytucje zewnętrzne wydarzenia z zakresu doradztwa zawodowego.
Do zadań Pielęgniarki szkolnej należy :
- współpracuje z doradcą zawodowym oraz nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym,
- udziela informacji o kwestiach zdrowotnych ważnych w kontekście zawodów wybieranych przez uczniów,
- organizuje dla uczniów spotkania dotyczące dbania o zdrowie i bezpieczeństwo oraz kształtowania właściwych nawyków – adekwatnych do zawodów wybieranych przez uczniów.
EWALUACJA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego oraz program realizacji są monitorowane. Za monitoring odpowiada bezpośrednio doradca zawodowy. Monitoring stanowi podstawę do okresowej ewaluacji i koniecznych modyfikacji WSDZ. Dyrektor, po konsultacji z doradcą zawodowym, ustala sposoby, zasady i harmonogram oraz obszary prowadzenia monitoringu i ewaluacji. Ewaluacja przeprowadzana jest w formie wybranej przez szkołę: co roku lub po całym cyklu kształcenia. Rada pedagogiczna, rodzice uczniów, osoby i instytucje z otoczenia gospodarczo-społecznego są informowani o realizacji doradztwa zawodowego w szkole. Działanie to ma charakter informacyjny, a także promujący szkołę i pracę doradcy zawodowego oraz osób zaangażowanych w zadania z doradztwa zawodowego
LITERATURA I MATERIAŁY POMOCNICZE
- Doradztwo Zawodowe Materiały edukacyjne dla klas 7-8 szkoły podstawowe Jacek Stojanowski
- Ekonomia stosowana podręcznik do przedsiębiorczości
- Jak towarzyszyć uczniom w rozwoju społeczno-zawodowym? Gry szkoleniowe i scenariusze zajęć do pracy z młodzieżą Iwonia Kania
- Jak towarzyszyć uczniom w rozwoju społeczno-zawodowym Wydawnictwo :Engram
- Metoda Projektu w Doradztwie Zawodowym Scenariusz warsztatów dla dzieci i młodzieży autora Joanna Nawój – Połoczańska
- Podstawy Doradztwa Kariery z ćwiczeniami rozwijającymi umiejętności doradcze w świecie edukacji i pracy we współpracy z Allenem E. Iveyem
- Scenariusz zajęć z zakresu rozwoju wydawnictwo Harmonia Magdalena Wegner – Jezierska
- Seria książeczek pt. „ Osoby z ograniczeniem sprawności na rynku pracy”, Wydawnictwo Academica SWPS
- Zakręcone Kariery części 1,2,3,4
Dodatkowe materiały pomocnicze :
- Materiałach z projektu WCIES „Kariery”
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM
DORADZTWA ZAWODOWEGO
Szkoła Podstawowa Integracyjnej nr 339
im. Raoula Wallenberga w
Rok szkolny 2020/2021
Opracowała: Grażyna Węgiełek – koordynator doradztwa zawodowego w SPI nr 339
PODSTAWA PRAWNA
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo Oświatowe
(Dz. U. z 2017 r. poz. 59)
- Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo Oświatowe
(Dz. U. z 2017 r. poz.60)
- Ustawa z dnia 7 września1991 – o Systemie Oświaty
(Dz. U. z 2016 r. poz.1943)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r.
w sprawiedoradztwa zawodowego
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r.
w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
ZAŁOŻENIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO
- Wybór ścieżki edukacyjno-zawodowej nie jest jednorazowym wydarzeniem, a procesem, który dokonuje się przez całe życie.
- Preferencje zawodowe i zainteresowania wywodzą się z doświadczeń z dzieciństwa i rozwijają się wraz z upływem czasu.
- Na wybór zawodu wpływają przede wszystkim wartości, zainteresowania, mocne strony, czynniki emocjonalne, rodzaj i poziom wykształcenia oraz środowisko
w , którym wzrasta dana jednostka .
- WSDZ obejmuje pracę indywidualną i grupową z uczniami, rodzicami oraz WSDZ ma charakter działań planowanych.
- Wspieranie uczniów w wyborze dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej: wyboru szkoły ponadpodstawowej, planowania kariery edukacyjno-zawodowej oraz udzielanie wszelkich informacji na ten temat.
- Wspieranie nauczycieli w planowaniu i realizacji WSDZ oraz w planowaniu lekcji przedmiotowych i zajęć związanych z wyborem ścieżki edukacyjno-zawodowej przez uczniów.
- Wspieranie rodziców podczas wyboru przez ich dziecko ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej.
- Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ) to dokument, który zawiera informacje o wszystkich działaniach, jakie prowadzi szkoła w danym roku szkolnym, aby wspomóc ucznia w świadomym planowaniu swojej ścieżki edukacyjno-zawodowej z uwzględnieniem jego mocnych stron, zainteresowań, umiejętności i predyspozycji zawodowych. Definiuje on: rolę i zadania osób, które są odpowiedzialne za poszczególne kwestie, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty i metody pracy.
WSDZ jest częścią planu wychowawczego szkoły i włączony jest do Statutu Szkoły. Odbiorcami tych zadań są uczniowie, rodzice, nauczyciele oraz instytucje, które wspomagają ten proces doradczy.
Założeniem Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego jest to, że wybór zawodu nie jest przypadkowym aktem, a procesem, na który składają się różne decyzje podjęte na przestrzeni lat. Ważne jest, aby uświadamiać młodym ludziom, że na wybór satysfakcjonującego nas zawodu składa się poznanie siebie (samoświadomość), wiedza na temat zawodów i ścieżek edukacyjnych oraz na temat rynku pracy, cechy osobowościowe ucznia, zainteresowania, umiejętności, mocne strony, wyznawane wartości, czynniki emocjonalne, ale i zdrowotne, a także wpływ otoczenia i własna motywacja. Działania całej rady pedagogicznej w ramach WSDZ muszą być wcześniej zaplanowane i realizowane wg harmonogramu pracy szkoły na dany rok szkolny
i koordynowane przez szkolnego doradcę zawodowego czy osobę pełniącą funkcję koordynatora doradztwa zawodowego w szkole. Cała społeczność szkolna zobowiązana jest do regularnych oddziaływań wychowawczo-doradczych. WSDZ zakłada zarówno indywidualną, jak i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami.
- GŁÓWNY CEL REALIZACJI ORIENTACJI ZAWODOWEJ I DORADZTWA ZAWODOWEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ
Celem orientacji zawodowej w klasach I-III jest wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji.
Celem orientacji zawodowej w klasach IV-VI jest poznawanie własnych zasobów, zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy, kształtowanie pozytywnej i proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań i pasji.
Celem doradztwa zawodowego w klasach VII-VIII szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania przy wsparciu doradczym decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniając znajomość własnych zasobów oraz informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji.
- DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z DORADZTWEM ZAWODOWYM I ICH ADRESACI
Działania związane z doradztwem zawodowym w szkole podstawowej są kierowane
trzech grup adresatów:
- Uczniów
- Rodziców
- Nauczycieli
Działania kierowane do uczniów:
– udzielanie porad, konsultacji indywidualnych;
– prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów: świat zawodów i rynek pracy :rynek edukacyjny I uczenie się przez całe życie; planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych;
– pomaganie uczniom w przygotowaniu teczek “porfolio”;
– organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy;
– stwarzanie okazji do udziału w targach edukacyjnych;
– umożliwienie udziału w spotkaniach informacyjnych z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych;
– organizowanie spotkań z przedstawicielami zawodów;
– organizowanie wycieczek zawodowoznawczych;
– umożliwienie dostępu do informacji edukacyjno-zawodowej poprzez strony internetowe, tablice informacyjne, e-dziennik;
– udostępnianie materiałów multimedialnych,( gier edukacyjnych, filmów i innych e-zasobów) ułatwiających samopoznanie, podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych.
Działania kierowane do nauczycieli, wychowawców, specjalistów:
– umożliwienie udziału w szkoleniach I kursach z zakresu doradztwa zawodowego,
– udostępnianie zasobów z obszaru doradztwa zawodowego,
– wspieranie w realizacji zadań z doradztwa zawodowego.
Działania kierowane do rodziców:
– organizowanie spotkań informacyjno-doradczych z doradcą zawodowym w szkolenie,
– inicjowanie kontaktów z przedstawicielami instytucji działających na rynku pracy,
– prowadzenie konsultacji dotyczących decyzji edukacyjno-zawodowych uczniów,
– informowanie o targach edukacyjnych,
– udostępnianie informacji edukacyjnych zawodowych ( biblioteczka publikacji, tablice informacyjne, e-dziennik),
– włączanie rodziców w szkolne działania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym.
Orientacja zawodowa I doradztwo zawodowe dla uczniów są realizowane:
– podczas grupowych zajęć związanych z doradztwem zawodowym, prowadzonym przez doradcę zawodowego, które wynikają z ramowych planów nauczania,
– podczas zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia I zawodu,
– wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami, prowadzonych przez doradcę zawodowego, nauczycieli I wychowawców m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych, zajęciach z wychowawcą i innych zajęciach, a także w formie indywidualnych porad i konsultacji prowadzonych przez doradcę zawodowego ( lub innych specjalistów, wychowawców, nauczycieli)
– podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanym w szkole (targi szkolne, targi edukacyjne) lub poza nią ( np. udział w targach edukacyjnych, wizytach zawodoznawczych w zakładach pracy)
- Realizatorzy działań związanych z doradztwem zawodowym
W szkole podstawowej w realizację działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie Rady Pedagogicznej: dyrektor, nauczyciele, w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, pedagodzy specjalni, wychowawcy świetlicy szkolnej, bibliotekarze, specjaliści: pedagog, psycholog, doradca zawodowy oraz pielęgniarka szkolna.
Dyrektor :
– odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym,
– współpracuje z doradcą zawodowym w celu realizacji WSDZ,
– wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego w szkole a instytucjami zewnętrznymi,
– zapewnia warunki do realizowania w szkole zajęć orientacji zawodowej doradztwa zawodowego,
– organizuje w szkole wspomaganie realizacji działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego poprzez planowanie I przeprowadzenie działań mających na celu poprawę jakości pracy placówki w tym obszarze.
Doradca zawodowy:
– określa mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów,
– pomaga uczniom w planowaniu kształcenia I kariery zawodowej,
– prowadzi zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego oraz zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu,
– wspiera nauczycieli, wychowawców, specjalistów i rodziców w realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym,
– prowadzi doradztwo indywidualne dla uczniów,
– systematycznie diagnozuje zapotrzebowanie uczniów ,rodziców I nauczycieli na działania związane z doradztwem zawodowym,
– planuje, koordynuje, monitoruje i prowadzi ewaluację oraz promuje działania związane z doradztwem zawodowym, podejmowane przez szkołę we współpracy z wychowawcami, nauczycielami i specjalistami,
– gromadzi, aktualizuje udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe właściwe dla danego poziomu kształcenia,
– wspólnie z zespołem przygotowuje projekt WSDZ,
– współpracuje ze specjalistami z poradni psychologiczno-pedagogicznej, instytucjami działającymi na rynku pracy I partnerami z otoczenia społecznego
Nauczyciele – Wychowawcy:
– określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów
– włączają do swoich planów wychowawczych zagadnienia z zakresu orientacji zawodowej
i doradztwa zawodowego,
– realizują tematy związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym na godzinach wychowawczych,
– współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej
ich dzieci,
– współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.
Nauczyciele, w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej:
– określają mocne strony predyspozycje ,zainteresowania I uzdolnienia uczniów,
– eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania
z treściami programowymi orientacji zawodowej I doradztwa zawodowego dla uczniów,
– prowadzą koła zainteresowań, zajęcia dodatkowe,
– organizują kąciki zawodowoznawcze,
– współpracują z doradca zawodowym oraz innymi specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.
Specjaliści:
– określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów,
– włączają treści z zakresu orientacji zawodowej I doradztwa zawodowego w prowadzone przez siebie zajęcia dla uczniów,
– współpracują z wychowawcami klas w ramach realizowania działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów,
– włączają się w proces podejmowania przez uczniów decyzji edukacyjnych i zawodowych
( informacje dotyczące ucznia wynikające z pracy specjalisty)
Nauczyciele – wychowawcy w świetlicy szkolne:
– włączają się w zajęcia realizowane w świetlicy szkolnej treści z zakresu orientacji zawodowej,
– organizują w sali kąciki zawodoznawcze,
– rozpoznają I wspierają w rozwoju zdolności I uzdolnienia uczniów.
Nauczyciel-bibliotekarz
– opracowuje, aktualizuje i udostępnia zasoby dotyczące doradztwa zawodowego,
– włącza się w organizowane przez szkołę i instytucje zewnętrzne wydarzenia z zakresu doradztwa zawodowego.
Pielęgniarka szkolna :
– współpracuje z doradcą zawodowym oraz nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym,
– udziela informacji o kwestiach zdrowotnych ważnych w kontekście zawodów wybieranych przez uczniów,
– organizuje dla uczniów spotkania dotyczące dbania o zdrowie i bezpieczeństwo oraz kształtowania właściwych nawyków – adekwatnych do zawodów wybieranych przez uczniów.
- Zasoby materialne przydatne w realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym
Wyposażenie doradcy zawodowego stanowią :
– biblioteczka z materiałami i publikacjami dla uczniów, nauczycieli i rodziców (przewodnik po zawodach, teczki informacji o zawodach, materiały zawodowoznawcze ulotki, broszury, kwalifikacja zawodów),
– sprzęt do ekspozycji materiałów drukowanych: tablice informacyjne, regały na książki, stojaki,
– sprzęt do powielania materiałów informacyjnych ( drukarka, kserokopiarka),
– zbiory informacji drukowanych (informatory, czasopisma specjalistyczne),
– zbiory informacji multimedialnych (filmy, płyty CD),
– materiały wspomagające pracę doradcy (ankiety, kwestionariusze, scenariusze zajęć),
– materiały biurowe i inne niezbędne do realizacji zajęć z zakresu doradztwa zawodowego
(markery, tablice itp.).
- Sojusznicy i sieć współpracy
* Poradnie psychologiczno- pedagogiczne(PPP)
* Ośrodki doskonalenia nauczycieli (ODN)
* Biblioteki pedagogiczne
* Centra kształcenia ustawicznego (CKP)
* Urzędy pracy
* Ochotnicze hufce pracy (OHP)
* Pracodawcy
* Kuratoria oświaty
* Ośrodek Rozwoju Edukacji (ORE)
* Stowarzyszenie Doradców Szkolnych I Zawodowych.
* Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno- Społecznych i Szkoleń
- Plan realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym w roku szkolnym 2020/2021
PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ
Rok szkolny 2020/2021 r. Szkoła Podstawowa Integracyjna nr 339 im. Raoula Wallenberga
Zadanie | Planowany termin realizacji | Rodzaj aktywności | Osoba odpowiedzialna |
1.Przedstawienie wychowawcom klas 0
I-III, IV- VI oraz VII- VIII treści programowych z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego obowiązujących w roku szkolnym 2020/2021 zgodnych z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia16 sierpnia 2018r w sprawie doradztwa zawodowego.
2.Spotkanie ze specjalistami dotyczące udzielania pomocy psychologiczno- pedagogicznej w ramach doradctwa zawodowego. |
wrzesień / październik
listopad |
indywidualne spotkania z wychowawcami klas
spotkanie ze specjalistami: pedagog,psycholog szkolny ustalenie zakresu i planu działań w ramach pomocy psychologiczno- pedagogicznej z doradztwa zawodowego |
Koordynator doradztwa zawodowego
Koordynator doradztwa zawodowego |
3. Realizacja zajęć wg scenariuszy
4. Organizacja zebrania informacyjnego dla rodziców klas VIII |
październik/maj
listopad/ marzec
|
Wybór szkół ponadpodstawowych
rekrutacja w roku szkolnym 2020/2021 |
Koordynator doradztwa zawodowego,wychowawcy klas 0-VIII specjaliści
nauczyciele
Koordynator doradztwa zawodowego
|
5.Diagnozowanie mocnych stron, uzdolnień, potrzeb i predyspozycji uczniów
6.Świat zawodów i rynek pracy
7. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
8.Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych |
listopad /grudzień
grudzień/ styczeń
luty /marzec
marzec / maj |
Testy:
„Typy osoby i predyspozycje zawodowe” „Typy temperamentu”, Uzdolnienia i predyspozycje zawodowe” kl. VII VIII ankiety „ Paleta upodobań i zainteresowań” Portale doradztwa zawodowego „Śięgnij po Więcej” „ Mapa Karier”
|
Koordynator WSDZ |
5. Organizacja spotkań koordynatorem
z poradni psychologiczo- pedagogicznej |
listopad / maj | spotkania z rodzicami oraz uczniami
w szkole, konsultacje indywidualne w poradni |
Koordynator WSDZ oraz koordynator z PPP |
Wyjścia w ramach dni otwartych do szkół ponadpodstawowych oraz na targi edukacyjne | październik /maj | Koordynator WSDZ i wychowawcy klas | |
Rozwijanie aktywności uczniów i zainteresowań w ramach biblioteki szkolnej | cały rok szkolny | Zapoznanie z dostępnymi żródłami dotyczącymi poradnictwa zawodowego | Nauczyciel bibliotekarz |
Przekazywanie bieżących informacji,dotyczących
poradnictwa i kształcenia ponadpodstawowego
|
cały rok szkolny | tablica informacyjna forum szkoły | Koordynator WSDZ |
Poszerzanie wiedzy w zakresie doradztwa zawodowego
Indywidualne konsultacje i rozmowy z doradcą zawodowym |
cały rok szkolny
marzec |
konferencje, szkolenia | Koordynator WSDZ
Koordynator WSDZ
Koordynator z PPP |
Ewaluacja dotycząca realizacji WSDZ | czerwiec | sprawozdanie | Koordynator WSDZ,
nauczyciele, wychowawcy uczniowie |
- Monitoring i ewaluacja wewnętrzna WSDZ
Ewaluacja przeprowadzana jest w formie wybranej przez szkołę: co roku lub po całym cyklu kształcenia.
PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO
w Szkole Podstawowej nr 339 im. Raoula Wallenberga w Warszawie. Rok szkolny 2020/2021
Opracowała Grażyna Węgiełek – koordynator doradztwa zawodowego
- Cele główne:
Działania w zakresie doradztwa zawodowego w klasach VII i VIII mają na celu wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień, predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy.
- Cele szczegółowe:
– Poznanie własnych zasobów
Uczeń :
- Określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych.
- Rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje predyspozycje zawodowe.
- Dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno–zawodowej informacji o sobie, wynikających z autoanalizy oceny innych osób oraz źródeł.
- Rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych.
- Rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i określa je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej.
- Określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji.
- Określa własną hierarchię wartości i potrzeb.
– Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń :
- Wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskania.
- Porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców.
- Uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka.
- Analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy.
- Wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową.
- Dokonuje autoprezentacji
– Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:
- Analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkól wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych mu źródeł informacji.
- Analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznawania własnych zasobów.
- Charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji nieformalnej.
- Określa znaczenie uczenia się przez całe życie.
– Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:
- Dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno- zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym.
- Określa cele i plany edukacyjno- zawodowe, uwzględniając własne zasoby.
- Identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia w jakich sytuacjach korzystać z pomocy.
- Planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.
III. Tematy poszczególnych zajęć:
- Stan zdrowia a wybór zawodu.
- Moje zainteresowania, predyspozycje mocne i słabe strony-autotesty.
portale doradztwa zawodowego „Sięgnij po Więcej”, „Mapa Karier”
- Kompetencje miękkie i kluczowe.
- Ścieżki kształcenia w drodze do uzyskania zawodu.
- Oferty szkół ponadpodstawowych
- Kryteria rekrutacyjne do szkół ponadpodstawowych.
- Czym kierować się w wyborze szkoły?
- Autoprezentacja.
- Wymagania rynku pracy a moje zasoby.
- Instytucje wspomagające zaplanowanie ścieżki edukacyjno- zawodowej.
- Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania:
Zrealizowanie przedstawionych w programie celów wymaga stosowania technik i narzędzi pozwalających uczniowi rozpoznać własny potencjał i zasoby sprzyjające wyborowi najodpowiedniejszej ścieżki zawodowej. W zakresie samopoznania wykorzystywane
w programie będą;
- metody projekcyjne,
- autotesty i kwestionariusze,
- metody plastyczne,
- ćwiczenia na określone typy uzdolnnień
- prace na metaforach,
- techniki oparte na informacji zwrotnej.
- Ewaluacja końcoworoczna
Sprawozdanie na podstawie rozmów z uczniami lub ankiety ewaluacyjnej.
Pozwala na określenie mocnych i słabych stron podjętych działań. Jest punktem wyjścia do modyfikacji programu.
Grażyna Węgiełek
Załączniki:
Słownik pojęć :
Działania związane z doradztwem zawodowym-ogół zaplanowanych i systematycznych działań podejmowanych przez szkołę lub placówkę,których celem jest przygotowanie i wspieranie uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjno- zawodowych . Działania te
obejmują .min. zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, zajęcia związane z wyborem
kierunku kształcenia i zawodu, działania skierowane do rodziców nauczycieli, współpracę z otoczeniem społeczno- gospodarczym.
.
Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego – zajęcia grupowe organizowane
dla uczniów klasy VII i VIII szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia,
liceum ogólnokształcącego i technikum (Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r.
Prawo oświatowe,art.109.1.pkt 7), których wymiar określa Rozporządzenie Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 18 marca 2017.r .w sprawie ramowych planów nauczania
dla publicznych szkół ( Dz..U .z 2017r, poz.703).
Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu – zajęcia indywidualne
i grupowe prowadzone w ramach pomocy psychologiczno- pedagogicznej (Ustawa Prawo oświatowe art. 109.1 pkt.5 oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017r. W sprawie pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych
przedszkolach szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz placówkach –
( Dz .U .z 2017r. Poz.1591).
Preorientacja zawodowa– ogół działań o charakterze wychowawczym, podejmowanych przez nauczycieli i rodziców, ukierunkowanych na zbliżanie dzieci w wieku przedszkolnym do środowiska pracy.
Orientacja zawodowa– ogół działań o charakterze dydaktyczno- wychowawczym,
ukierunkowanych na kształtowanie u uczniów klas I- IV szkoły podstawowej pozytywnych i
proaktywnych postaw wobec pracy i edukacji poprzez poznawanie i rozwijanie własnych
zasobów oraz nabywanie wiedzy na temat zawodów i rynku pracy.
Doradztwo zawodowe – uporządkowane i zaplanowane działania mające na celu wspieranie uczniów klas VII – VIII szkoły podstawowej i szkół ponadpodstawowych w procesie świadomego i samodzielnego podejmowania decyzji edukacyjnych,a także zawodowych.
Uczeń– dziecko na etapie wychowania przedszkolnego , uczeń ( na etapie szkoły
podstawowej, szkoły ponadpodstawowej z wyłączeniem szkoły policealnej) słuchacz
w szkole policealnej).
Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego ( WSDZ)– celowe, uporządkowane
i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym, podejmowane
przez daną szkołę lub placówkę.