DEKLARACJA ZWALCZANIA PRZEMOCY RÓWIEŚNICZEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ INTEGRACYJNYCH NR 339 IM. RAOULA WALLENBERGA W WARSZAWIE

Szkoła realizuje politykę przeciw przemocy rówieśniczej (dręczenie), która jest częścią realizowanej przez szkołę polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem (Certyfikat Rządowy program na lata 2014-2016 „Bezpieczna i przyjazna szkoła – chronimy dzieci”). Przemoc rówieśnicza w szkole traktowana jest jako problemem, który może dotyczyć całej społeczności szkolnej. Dręczenie uznajemy jako niemożliwą do zaakceptowania formę stosunków międzyludzkich (nauczycieli, innych pracowników szkoły, rodziców, uczniów). Jesteśmy świadomi, że formowanie się postaw społecznych uczniów powinno być budowane wyłącznie w oparciu o poprawne zachowania nauczycieli, rodziców i rówieśników.
Uczeń jest prześladowany lub gnębiony (dręczony), gdy przez dłuższy czas narażony jest na nieprzyjazne działanie ze strony innego ucznia lub grupy rówieśników. Zatem, za przemoc rówieśniczą uważa się powtarzalne, agresywne, werbalne i pozawerbalne zachowanie ucznia lub grupy osób skierowane wobec innego ucznia. Odpowiedzialnością za kontrolę i finansowanie zadań polityki przeciwdziałania dręczeniu w szkole jest dyrektor szkoły oraz powołany przez niego zespół, w którego skład wchodzą: pedagog szkolny, psycholog, mediator. Osobą czuwającą nad realizacją postanowień polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem jest pedagog szkolny.
Głównym celem polityki przeciwdziałania dręczeniu w szkole jest zapobieganie dręczeniu oraz określenie sposobów skutecznego radzenia sobie z już istniejącymi zachowaniami.
Polityka przeciwdziałania dręczeniu i jej strategie służy wszystkim członkom szkolnej społeczności, a w szczególności uczniom i nauczycielom.
Zasadą związaną z ewaluacją polityki i strategii przeciwdziałania przemocy jest praktyka „otwartych drzwi” polegająca na rozpatrywaniu każdej sprawy poruszanej przez każdego z członków społeczności szkolnej.
Szkoła w planowaniu i realizacji polityki przeciwdziałania dręczeniu stosuje filozofię „nieobwiniania” – uwzględnienie zdolności zrozumienia konsekwencji danego czynu i brania odpowiedzialności uczniów za własne zachowanie, a w rezultacie chęci przemiany.

Szkoła stosuje strategię przeciwdziałania (opartą na zaistniałych incydentach) oraz strategię zapobiegawczą (zmniejszającą prawdopodobieństwo wystąpienia dalszych przypadków) oparte na metodach pracy w klasie, rozwijających świadomość i zachowania prospołeczne uczniów (m.in. metoda wspólnej sprawy). Działania podejmowane przez wychowawców i nauczycieli są spójne z zadaniami opisanymi w: Programie wychowawczo – profilaktycznym szkoły, w dokumencie szkolnym „Polityka ochrony dzieci przed krzywdzeniem w szkole podstawowej integracyjnej nr 339 w Warszawie” oraz w szkolnym dokumencie System przeciwdziałania przemocy rówieśniczej w Szkole Podstawowej Integracyjnej nr 339 im. Raoula Wallenberga nr 339 W Warszawie.

Działania mające na celu wdrożenie polityki przeciwdziałania przemocy rówieśniczej w szkole uwzględniają:

– pracę z nauczycielami w zakresie: skutków filozofii „nieobwiniania”, tworzenia efektywnych strategii przeciwdziałania dręczeniu, radzenia sobie z przypadkami dręczenia rówieśniczego, doskonalenie umiejętności mediacyjnych i komunikacyjnych nauczycieli

– pracę z rodzicami w zakresie: przybliżenia rodzicom charakteru problemu przemocy rówieśniczej; praktycznymi radami jak postępować, gdy ich dziecko padło ofiarą dręczenia lub uczestniczy w dręczeniu innych; radami pomocnymi w podnoszeniu poczucia wartości swoich dzieci, współpracy rodziców i nauczycieli przy zwalczaniu dręczenia w szkole i zapobieganiu mu.

– świadomą pracę z uczniami: w atmosferze przyjaznej dyskusji, zachęcając do zadawania pytań, angażując wszystkich uczniów, stosując regułę nie używania niczyich imion ani podawania konkretnych sytuacji, używając różnych metod pracy w zależności od wieku uczniów, wykonując z uczniami zadania twórcze.

Dokument deklaracji jest regularnie sprawdzany i w miarę potrzeb aktualizowany. Narzędzia ewaluacyjne obejmują analizę opinii różnych grup wchodzących w skład społeczności szkolnej.
Termin przeglądu polityki i strategii przeciwdziałania dręczeniu ustalany jest w planie pracy szkoły w każdym roku szkolnym.
Zespół bada i raportuje wszystkie zgłoszone przypadki przemocowych zachowań rówieśniczych i wypadki dręczenia. (Karta interwencji – załącznik nr 1 Polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem w Szkole Podstawowej Integracyjnej nr 339 w Warszawie)

STRATEGIE ZWALCZANIA

I Sposoby wykrywania, badania i rejestrowania zaistniałych przypadków dręczenia

Zachęcamy osoby, które stały się ofiarami dręczenia w szkole oraz świadków takich zdarzeń, do zgłaszania tego rodzaju przypadków w sposób opisany w regulaminie.
Każdy pracownik szkoły jest przygotowany i przeszkolony tak, aby umożliwić uczniowi zgłoszenie przypadku dręczenia dowolnej osoby w szkole.
Cztery razy w roku szkolnym (dwa razy w każdym półroczu, w tym 20 listopada – dniu, w którym obchodzony jest ogólnopolski dzień praw dziecka) przypominamy uczniom o tym, że szkoła prowadzi aktywną politykę przeciwdziałania dręczeniu oraz, że agresywne zachowania nie są w szkole akceptowane. Przypominamy uczniom, że nasza szkoła jest szkołą porozumiewania się, w której dbamy o siebie nawzajem, dlatego mówimy o tym, że ktoś jest dręczony przez innych lub, że sami jesteśmy przez kogoś dręczeni.
Osobie, która zgłasza, że jest dręczona lub zgłasza, że ktoś jest dręczony zapewniamy poczucie bezpieczeństwa, akceptujemy to, co zgłaszający ma do powiedzenia, uważnie słuchamy i nie interpretujemy jego wypowiedzi. Zgłoszenie jest zapisane w Karcie interwencji.
Wykorzystujemy metodę wspólnej sprawy jako wczesną interwencję w sytuacjach przemocy i bullingu. Punktem wyjścia zastosowania metody jest stwierdzenie, że uczennica lub uczeń czuje się źle w szkole, ponieważ doświadcza przemocy. Nauczyciel spotyka się ze wszystkimi uczniami zaangażowanymi w badaną sytuację. Zaczyna od osoby pełniącej funkcję przywódczą, następnie rozmawia z pozostałymi osobami stosującymi, przemoc, również z tymi, którzy nie angażując się bezpośrednio, wyrażają aprobatę dla działań grupy. Z osobą doświadczającą przemocy rozmawiamy na końcu.
Klasyczna interwencja w sytuacji przemocy i bullingu. Przeprowadzamy również rozmowy z osobami zamieszanymi w dręczenie. Z domniemanymi sprawcami i ofiarami rozmawiamy zawsze osobno. Jeśli w sprawę zamieszana jest grupa, jej członków rozdzielamy i rozmawiamy osobno. Po indywidualnych rozmowach wysłuchujemy członków grupy razem.

Pomagamy osobie stosującej przemoc w wyjściu z roli: w znalezieniu pozytywnych sposobów funkcjonowania w grupie i zaspokojenia potrzeb. Uczniowi oskarżonemu o stosowanie przemocy nie ujawniamy, kto zgłosił zdarzenie.
Dbamy, aby uczeń wskazany jako stosujący przemoc był wysłuchany, a jego wersja zdarzeń przed podjęciem decyzji w sprawie dalszych działań, brana była pod uwagę.
Wdrażamy działania dyscyplinujące, których celem jest jak najszybsze przerwanie przemocy:

– stosujemy komunikat, że incydent zwrócił uwagę władz szkolnych/wychowawców oraz, że dręczenie w szkole nie jest tolerowane.

Osoba stosująca przemoc jest informowana o tym, że:

– jej zachowanie jest formą przemocy, które łamie zasady zawarte w umowie szkolnej, dotyczącej polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem;

– musi w przyszłości wystrzegać się dręczenia innych i różnych rodzajów zachowań agresywnych;

– musi ponieść określone konsekwencje, tak, aby w przyszłości nie łamała żadnych postanowień szkolnej polityki w tym zakresie.

Wspieramy dziecko doświadczające przemocy:

– słuchamy dziecka z uwagą i zapewniamy, że przemoc nie jest jego winą;

– dziecko otrzymuje informację o tym, co zamierzamy zrobić w sprawie przemocy;

– ustalamy zasady bezpieczeństwa.

Praca z klasą:

– w klasie, w której wystąpiły działania przemocowe przeprowadzamy zajęcia edukacyjne dotyczące problemu przemocy rówieśniczej („metoda nie wprost) i /lub bezpośrednie rozmowy wychowawcy z klasą o sytuacji w klasie, o określonych zdarzeniach („metoda wprost”)

Rodzice zgłaszający przemoc lub rodzice ucznia zgłaszającego przemoc rówieśniczą są na bieżąco informowani o postępach działań:

Przedstawiamy konkretny plan działań, jakie zamierzamy podjąć i wyjaśniamy, czemu one służą.
Informujemy ich na bieżąco o kolejnych podejmowanych krokach.

II Konsekwencje i system wsparcia skierowany do osób zamieszanych w dręczenie

Metoda wspólnej sprawy
Zastosowanie metod legalistycznych:

Oświadczenie ucznia, że w przyszłości powstrzyma się od zachowań agresywnych, Wszystkie ustalenia spisane ze sprawcą w formie
Kontrakt zachowania.

Kary stosowane za złamanie polityki przeciwdziałania przemocy określa statut szkoły.
Formy pomocy w zakresie kształtowania stosunków społecznych, skierowane do osoby doświadczającej przemocy i do autora przemocy:

– wsparcie psychologiczne;

– warsztat doskonalenia umiejętności społecznych;

– warsztat radzenia sobie z emocjami, zwłaszcza z gniewem i ze złością.

III Działania profilaktyczne szkoły

System norm szkolnych zapisany w dokumentach:

Misja szkoły
Statut szkoły
Credo szkoły
Program wychowawczo-profilaktyczny
Kontrakty klasowe
Karta oceny zachowania.

2.W każdym roku szkolnym określane są grupy czynników ryzyka wystąpienia przemocy rówieśniczej w szkole

Wzmocnienia pozytywnych postaw uczniów

– wypracowana przez wychowawcę z uczniami pula przyjemności dla klasy

– ocena zachowania.

Skuteczne konsekwencje dostosowane do konkretnego dziecka:

– naprawianie uszkodzonych rzeczy;

– zadośćuczynienie (wynagradzanie szkód moralnych poszkodowanej osobie);

– działania związane z popełnionym czynem (np. opracowywanie plakatów, referatów na temat szkodliwości konkretnych zachowań);

– pozytywne działania na rzecz społeczności szkolnej;

– ograniczanie przywilejów i przyjemności.

Stypendium im. Grzesia Hennela dla ucznia, który pokonał własne słabości
Wyróżnienie im. Raoula Wallenberga dla ucznia, który pomaga innym.
Praca z klasą:

Zajęcia integracyjne
Zajęcia profilaktyczno-edukacyjne: wiedza o dyskryminacji, wykluczeniu i przemocy; rozwijanie empatii; konstruktywne radzenie sobie ze złością; umiejętności asertywnego reagowania; wiedza o sposobach rozwiązywania konfliktów; ćwiczenie metod konstruktywnego komunikowania się oraz praktycznego rozwiązywania sporów i kłótni; rozwijanie postawy szacunku wobec innych; nauka akceptowania różnorodności.
Tematyka godzin wychowawczych do realizacji w każdym półroczu – realizacja scenariuszy z programu „Szkoła przyjazna prawom człowieka. Jak przeciwdziałać wykluczeniu i przemocy w szkole?:

– czym jest przemoc i jakie formy przyjmuje;

– znęcanie się jako zachowanie niedopuszczalne;

– chronienie dobra innych jako wspólny obowiązek;

– do kogo w szkole zwrócić się po pomoc;

– konsekwencje odpowiadania przemocą na przemoc;

– szkoła wolna od przemocy i dręczenia jako efekt starania się wszystkich członków społeczności szkolnej.

Specjalne zajęcia z przeciwstawiania się agresji:

– zorientowanie całej klasy na kwestię poczucia własnej wartości; włączanie do grupy;

– wykorzystanie filmów i zorganizowanie dyskusji;

– wykorzystanie sztuki wizualnej: plakaty, zdjęcia i itp.

– inscenizacje, drama i psychodrama.

Przekazywanie w codziennym trybie nauczania przesłania, które przeciwstawia się aktom przemocy (wykorzystywanie programów nauczania).
Mediacje rówieśnicze
Kręgi naprawcze
Edukacja rodziców:

– czym jest przemoc w szkole,

– rodzaje znęcania,

– czemu rodzice są tak ważni,

– sygnały i symptomy znęcania się,

– co zrobić, gdy twoje dziecko padło ofiara przemocy,

– co zrobić, jeśli twoje dziecko znęca się nad innymi,

– współpraca rodziców ze szkołą dziecka na rzecz przeciwstawiania się przemocy.

Szkolny Tydzień Przeciwdziałania Przemocy Rówieśniczej.

Załącznik nr 1

KARTA INTERWENCJI

1. Imię i nazwisko dziecka ………………………………………………… klasa ……….

2. Przyczyna interwencji (forma krzywdzenia)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Osoba zawiadamiająca o podejrzeniu krzywdzenia

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Działania podjęte przez pedagoga/psychologa

5. Spotkania z opiekunami dziecka (daty, opis przebiegu spotkania)

6. Forma podjętej interwencji (zakreślić właściwe formy):

– zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa

– wniosek o wgląd w sytuację dziecka/rodziny

– inny rodzaj interwencji (jaki?)

7. Dane dotyczące interwencji (nazwa organu, do którego zgłoszono interwencję, data interwencji)

8. Wyniki interwencji: działania organów wymiaru sprawiedliwości, jeśli instytucja uzyskała informacje o wynikach działania placówki/działania rodziców

SYSTEM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY RÓWIEŚNICZEJ

w Szkole Podstawowej Integracyjnej nr 339 im. Raoula Wallenberga nr 339

w Warszawie

1.Przemoc rówieśniczą identyfikujemy wtedy, gdy występuje łącznie siedem elementów:

1) Gdy pojawia się zamiar skrzywdzenia kogoś

2) Gdy podjęte zostały działania krzywdzące

3) Gdy ktoś cierpi w wyniku tych działań

4) Gdy działania krzywdzące podejmuje silniejszy wobec słabszego

5) Gdy nie są to działania wywołane agresywnymi zachowaniami drugiej strony

6) Gdy działania te są cykliczne

7) Gdy działania te sprawiają osobie krzywdzącej widoczną przyjemność.

Mobbing identyfikujemy z długofalowym szykanowaniem jednostki przez grupę (zaczepianie, obmawianie, nieprzyjazne wypowiedzi i zachowania grupy lub osoby w stosunku do innej osoby), której początkiem jest jakiś konflikt, często mało istotny. W mobbingu stosowane są metody manipulacji od najbardziej subiektywnych i niezauważalnych przez ofiarę, po najbardziej drastyczne, powodujące izolację społeczną, jej autodeprecjację, poczucie krzywdy, bezsilność i odrzucenie przez rówieśników, a w konsekwencji silny stres oraz choroby somatyczne i psychiczne.

Pojęciem bullyingu nazywamy formę terroru wśród uczniów: celowego, powtarzalnego, nieprowokowanego zachowania agresywnego jednego lub grupy sprawców wobec ofiary, podjętego z zamiarem sprawienia jej bólu fizycznego, przykrości, poniżenia lub przerażenia jej, najczęściej w obliczu grupy „widzów”, z wyraźną nierównowagą sił oraz niemożnością obronienia się ofiary i poczuciem bezkarności sprawcy.

Bullying fizyczny to: popychanie, plucie, kopanie, uderzanie, zabieranie i chowanie rzeczy, zmuszanie do wykonywania poniżających, ośmieszających lub odrażających czynności.

Bullying słowny (emocjonalny) to: grożenie, poniżanie przez przezywanie, wyśmiewanie, robienie min, prowokowanie.

Bullying relacyjny (ukryty) to: obmawianie, rozpuszczanie plotek, namawianie innych do izolacji ofiary, odrzucania jej i ignorowania.

Cyber bullying (ukryty) to: umieszczanie w sieci (e-maile, blogi, portale społecznościowe) oszczerczych informacji.

Pojęcia bullying, mobbing i przemoc rówieśnicza stosujemy zamiennie.

Zasady działań podejmowanych w każdym roku szkolnym i wskazania do pracy wychowawczej

1) W szkole nie ma miejsca na przemoc i nie będzie ona tolerowana pod żadną postacią przez dorosłych.

2) Żadne dziecko nie jest winne temu, że stało się ofiarą przemocy. Każdy ma prawo być wrażliwym, niepewnym, bezbronnym, wystraszonym i nikt nie ma prawa użyć w stosunku do niego przemocy.

3) Należy pamiętać o tym, że:

a) przede wszystkim, to cechy wewnętrzne dziecka i sposób jego zachowania decydują o tym, że staje się ono obiektem długotrwałego prześladowania;
b) znaczna część dzieci ukrywa fakt bycia krzywdzonym, bo wstydzi się przyznać, że jest ofiarą przemocy;
c) w efekcie długotrwałego doświadczania przemocy ze strony rówieśników może dojść do ukształtowania się przekonania o własnej odpowiedzialności za fakt doświadczania przemocy oraz postawy wyuczonej bezradności, a w konsekwencji do zaburzeń nerwicowych i depresji.

4) Postępowanie wychowawcze różnicowane jest w zależności od tego czy uczeń, będący autorem przemocy:

ma niski poziom lęku, łamie dyscyplinę szkolną i czerpie przyjemność z dominacji
ma niskie poczucie wartości, jest prowokacyjny, krzykliwy, oporujący
nie kontroluje swoich emocji, doświadcza niepowodzeń w pełnieniu ról.

5) Należy pamiętać, że:

a) świadkowie przemocy to ważne osoby w procesie przeciwdziałania przemocy, bo od nich w dużej mierze zależy los osoby krzywdzonej.

b) bierna postawa świadków w sytuacji agresji lub przemocy:

powoduje eskalację zachowań przemocowych lub zwiększenie aktów agresji;
sprawcy czują się bezkarni
sprawcy czują, że ich zachowanie jest akceptowane.

c) zdecydowana reakcja świadków:

pozbawia energii sprawców i zmniejszają ich pewność siebie;
wzmacnia osobę pokrzywdzoną.

6) W rozpoznawaniu sytuacji przemocy sprawdzana jest powtarzalność aktów agresji w dłuższej perspektywie czasowej.

7) Każdy dostrzeżony przejaw agresji spotyka się z reakcją osób dorosłych.

8) W każdym roku szkolnym określane są grupy czynników ryzyka wystąpienia przemocy rówieśniczej w szkole w zakresie:

niewłaściwego systemem norm: sprzeczność koncepcji wychowania i postępowania, preferencja użycia siły, nieprzestrzeganie norm przez osoby znaczące
braku reakcji na zachowania agresywne (drobne wykroczenia, wagary, spóźnienia, rzucanie papierków), bagatelizowanie zachowań agresywnych uczniów, którzy mają innego wychowawcę
nierozwiązywania konfliktów: brak mediacji, brak rozwiązania konfliktu drogą mediacji
akceptacji bierności świadków
nieprawidłowej organizacji nauczania (niepunktualne rozpoczynanie zajęć, brak zastępstw za nieobecnych nauczycieli, brak opieki nad dziećmi nieuczęszczającymi na lekcje religii, lekcje religii i etyki w planie pomiędzy zajęciami obowiązkowymi, brak możliwości relaksu dla uczniów i nauczycieli, ilość zajęć pozalekcyjnych)
relacji nauczyciel – uczeń, nauczyciel – rodzice: brak autentyczności kontaktów i dialogu, poziom frustracji nauczycieli, niewłaściwe rozumienie i niewłaściwe realizowanie samorządności uczniowskiej.

9) Obserwacja uczniów ukierunkowana jest na rozpoznanie cech, które mogą ułatwić wczesne wykrycie nieprawidłowych zachowań.

Reagowanie na sytuacje przemocy w szkole

1) działania moralistyczne wyprzedzające pojawienie się sytuacji przemocy:

wartości i normy
Deklaracja zwalczania przemocy rówieśniczej w szkole
Polityka ochrony dzieci przed krzywdzeniem

2) działania humanistyczne:

metoda wspólnej sprawy
kręgi naprawcze
mediacje rówieśnicze i mediacje dla rodziców
środki zaradcze na poziomie pracy z uczniem i jego rodzicami uwzględnione w procedurach szkolnych
środki zaradcze stosowane na poziomie pracy wychowawczej z klasą: kryteria oceny zachowania, regulaminy klasowe, godziny wychowawcze poświęcone problemom przemocy i cyberprzemocy, działania integrujące klasę i wzmacniające więzi między uczennicami i uczniami, zebrania z rodzicami i edukacja rodziców, indywidualne rozmowy z rodzicami, opieka psychologiczna nad zespołami klasowymi, spotkania trójstronne, miejsca, w których dzieci mogą uzyskać pomoc, w tym numery telefonów
środki zaradcze na poziomie szkoły: określanie grup czynników ryzyka, ankietowanie uczniów, dzień poświęcony prawom dziecka i ucznia, tydzień poświęcony problemowi przemocy w szkole, kontrola podczas przerw, skrzynki interwencyjne, programy edukacyjne, szkolenia dla nauczycieli, warsztaty dla rodziców, angażowanie uczniów w życie szkolne: Szkolny Budżet Partycypacyjny, wolontariat szkolny, debaty uczniowskie z udziałem rodziców i nauczycieli, stypendium im. Grzesia Hennela, Nagroda im. Raoula Wallenberga za działalność wolontaryjną, seminaria naukowe dotyczące idei i wartości związanych z Patronem szkoły, stwarzanie ciepłej i przyjaznej atmosfery w szkole, umieszczenie w widocznych miejscach numerów telefonów: telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12; ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia” 801 120 002; telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116, 111; telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci 800 100,100.

3) działania legalistyczne:

Działania opisane w statucie szkoły dotyczące osób, których zachowanie nie mieści się w ramach uznanego i dopuszczalnego postępowania.
Ostrzeżenie przed konsekwencjami w przypadku, gdy zachowania będą się powtarzać.
Autor przemocy pisze oświadczenie, że w przyszłości powstrzyma się od zachowań agresywnych, których się dopuścił oraz, że rozumie naturę sankcji, które zostaną na niego nałożone. Dobrowolnie zobowiązuje się do przestrzegania tego porozumienia.
Ustalana jest data i godzina spotkania kontrolnego (od tygodnia – do jednego miesiąca od dnia podpisania porozumienia), na które sprawca zgadza się przyjść.
Wszystkie ustalenia spisane ze sprawcą w formie kontraktu zachowania (zakres zobowiązań) podpisane są przez jednego z członków zespołu, wychowawcę, ucznia oraz jego rodziców i przewodniczącego samorządu szkolnego.

PROCEDURY

I Procedura postępowania na wypadek wystąpienia agresywnych zachowań w szkole obowiązująca w Szkole Podstawowej Integracyjnej nr 339 im. Raoula Wallenberga w Warszawie

Cel	Zapewnienie bezpieczeństwa w szkole na wypadek wystąpienia na terenie szkoły zachowań agresywnych tj. agresji fizycznej i agresji słownej ucznia wobec ucznia lub nauczyciela.
Osoby odpowiedzialne i zarządzanie	Procedura postępowania jest uruchamiana przez osobę, która zauważyła przedmiotowe zachowanie lub której je zgłoszono. O stopniu zaawansowania procedury i podejmowanych w niej krokach decyduje: dyrektor placówki, a w przypadku jego nieobecności wicedyrektor lub pedagog szkolny. Czynnościami realizowanymi w trakcie procedury kieruje dyrektor placówki, wicedyrektor lub osoba przez niego wyznaczona.
Sposób postępowania	Agresja fizyczna § Należy bezzwłocznie podjąć działania mające na celu powstrzymanie i wyeliminowanie tego zjawiska. Obowiązkiem każdego pracownika szkoły, który zaobserwował atak agresji fizycznej lub został o nim poinformowany jest przerwanie tego zachowania. Pracownik szkoły powinien w sposób stanowczy i zdecydowany przekazać uczestnikom agresji, że nie wyraża zgody na takie zachowanie. Należy mówić dobitnie, głośno, stanowczo, używać krótkich komunikatów. W razie potrzeby należy zadbać o uniemożliwienie dalszego kontaktu miedzy uczniami. § Należy powiadomić pielęgniarkę szkolną, pedagoga/psychologa i dyrektora szkoły oraz powiadomić wychowawcę/ów oraz rodziców (opiekunów prawnych) agresora i ofiary. § W przypadku zagrożenia życia (stan nieprzytomny) – pielęgniarka, pedagog/psycholog lub dyrektor szkoły wzywa natychmiast karetkę pogotowia, nawet bez uzyskania zgody rodziców (opiekunów prawnych). § Opiekę nad uczniem podczas udzielania pomocy medycznej, ale bez możliwości udzielenia zgody na operację, sprawuje osoba wyznaczona przez dyrektora szkoły. § Decyzję o dalszym leczeniu dziecka podejmują rodzice (opiekunowie prawni) poszkodowanego. § Pedagog szkolny/psycholog szkolny i wychowawcy przeprowadzają rozmowy z rodzicami (opiekunami prawnymi) obydwu stron oraz z autorem przemocy i osobą pokrzywdzoną. Z rozmów sporządzają notatkę. § Pedagog/psycholog szkolny powinien udzielić wsparcia osobie pokrzywdzonej.§ W przypadku agresji fizycznej poczucia bezpieczeństwa i wsparcia wymagają również świadkowie ataku. Należy przeprowadzić rozmowę ze świadkami przemocy, wyjaśnić im pojęcie agresji, przypomnieć normy i zasady reagowania na przemoc, ustalić działania w podobnych przypadkach. W przypadku wszczynania kolejnych ataków przez agresora, z widocznymi skutkami pobicia – szkoła kieruje sprawę na Policję, od postępowania której zależą dalsze losy sprawcy przemocy. Wobec agresora stosuje się konsekwencje przewidziane w statucie szkoły.2. Agresja słowna § Należy bezzwłocznie podjąć działania mające na celu powstrzymanie i wyeliminowanie tego zjawiska. § Należy powiadomić wychowawcę klasy i/lub dyrektora, pedagoga/psychologa. § Wychowawca (pedagog lub psycholog) przeprowadza rozmowę z uczniem mającą na celu wyjaśnienie okoliczności zdarzenia. Rozmowę z osobą poszkodowaną i agresorem należy przeprowadzić osobno. § Wychowawca (pedagog/psycholog) przeprowadza rozmowę z agresorem i osobą poszkodowaną w celu ustalenia okoliczności zdarzenia, ustala wraz ze sprawcą formę zadośćuczynienia. § O zaistniałym zdarzeniu należy poinformować rodziców/opiekunów prawnych uczestników zdarzenia. § Pedagog/psycholog szkolny powinien udzielić wsparcia ofierze przemocy, a podczas kolejnych spotkań wypracować z dzieckiem, jak należy radzić sobie w kontaktach z innymi, § W przypadku agresji słownej poczucia bezpieczeństwa i wsparcia wymagają również świadkowie ataku. Należy przeprowadzić rozmowę ze świadkami przemocy, wyjaśnić im pojęcie agresji, przypomnieć normy i zasady reagowania na przemoc, ustalić działania w podobnych przypadkach. § W poważnych przypadkach np. uzyskania informacji o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa ściganego na wniosek poszkodowanego powiadamiana jest Policja. § Wobec ucznia przejawiającego zachowania agresywne stosuje się konsekwencje przewidziane w statucie szkoły.
Obowiązki pracowników szkoły	Należy: § zapoznać się z czynnościami realizowanymi w trakcie uruchamiania procedury. · brać udział w treningach i szkoleniach z zakresu stosowania procedury. · mieć zapisane numery telefonów osób odpowiedzialnych za uruchomienie procedury · znać swoje zadania na wypadek uruchomienia procedury. · szkolić uczniów w zakresie postępowania na wypadek uruchomienia procedury · stosować się do poleceń osoby zarządzającej sytuacją kryzysową.

II Procedura udzielania pomocy psychologiczno -pedagogicznej dzieciom i ich rodzinom na wypadek wystąpienia przemocy rówieśniczej w szkole obowiązująca w Szkole Podstawowej Integracyjnej nr 339 im. Raoula Wallenberga w Warszawie

Cel	Zapewnienie bezpieczeństwa w szkole na wypadek wystąpienia na terenie szkoły zachowań przemocowych wobec ucznia.
Osoby odpowiedzialne i zarządzanie	Procedura postępowania jest uruchamiana przez psychologa szkolnego, który zauważył przedmiotowe zachowanie lub któremu je zgłoszono. O stopniu zaawansowania procedury i podejmowanych w niej krokach decyduje psycholog szkolny. Czynnościami realizowanymi w trakcie procedury kieruje dyrektor, wicedyrektor.
Wysłuchanie dziecka będącego odbiorcą/nadawcą aktu przemocy ze zrozumieniem, empatią, akceptacją, troską, bez osądzania.	Zdefiniowanie problemu i zebranie informacji o zdarzeniu: · zdefiniowanie problemu z punktu widzenia dziecka (wykorzystanie aktywnego słuchania, stosowanie pytań otwartych); · zwracanie uwagi na werbalne i niewerbalne komunikaty dziecka. 2. Zapewnienie uczniowi bezpieczeństwa: · ocena powagi zagrożenia bezpieczeństwa w kategoriach niebezpieczeństwa dla życia i całkowitej utraty możliwości działania; · ocena przeżyć dziecka i jego sytuacji; · jeżeli jest to konieczne – wskazanie alternatywnych zachowań dla impulsywnych działań autodestrukcyjnych. 3. Zapewnienie wsparcia · zapewnienie dziecka, że osoba podejmująca interwencję jest osobą wspierającą; · osobiste zaangażowanie w sprawę (ton głosu, język ciała, akceptacja i nieosądzanie); · uwolnienie dziecka od poczucia wstydu i winy.
Działanie w zależności od oceny stanu dziecka będącego sprawcą przemocy i możliwości wykorzystania wsparcia środowiskowego	1. Analiza sytuacji szkolnej – określenie zachowań przemocowych i stopnia ich nasilenia – realnego zagrożenia dla osób trzecich i samego ucznia/uczennicy. 2. Wykorzystanie metody wspólnej sprawy Pomoc psychologiczna sprawcom przemocy i ich rodzinom: Rozmowa z rodzicami dziecka, ewentualnie w obecności dziecka – określenie najbardziej efektywnych sposobów postępowania naprawczego: objęcie dziecka formami pomocy psychologiczno-pedagogicznej na terenie szkoły, poradnictwo dla rodziców dziecka, współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną nr 8, umieszczenie w ośrodku socjoterapeutycznym, szkolno-wychowawczym lub resocjalizacyjnym, zastosowanie leczenia farmakologicznego i opieki psychologa klinicznego, poddanie oddziaływaniom profilaktyczno-terapeutycznym w ramach programów realizowanych w poradniach psychologiczno-terapeutycznych; Dostosowanie technik do indywidualnych problemów dziecka w pracy indywidualnej podczas udzielanej mu pomocy psychologiczno-pedagogicznej (doraźnej lub terminowej); Ewaluacja i monitorowanie efektów. Współpraca psychologa z wychowawcą ucznia/uczennicy w zakresie: · oddziaływań zwiększających poziom samowiedzy dziecka (jaki jestem, mocne i słabe strony); · poszerzenia wiedzy na temat doświadczanych w różnych sytuacjach emocji; · pomoc dziecku w zastąpieniu dotychczasowych zachowań przemocowych – zachowaniami pozytywnymi; · monitorowania zachowania dziecka i sytuacji społecznych, w których świadomie kontroluje sferę emocjonalno-popędową.
Efekty oddziaływań	1. Dziecko: · lepiej rozumie zasady regulujące życiem społecznym; · rozwinęło świadomość konsekwencji ich nieprzestrzegania; · realistycznie projektuje własną przyszłość: stawia cele, formułuje plany i podejmuje działania; · nabyło umiejętność spostrzegania rzeczywistości z perspektywy innych osób oraz empatii.
Interwencja kryzysowa –działania psychologa i wychowawcy podejmowane bezpośrednio po zdarzeniu, obejmujące osobę, która doświadczyła przemocy i jej rodzinę	1. Dostarczenie wsparcia i uwolnienie dziecka od poczucia wstydu i winy · rozmowa psychologiczna z dzieckiem (wgląd poznawczy, odreagowanie emocji, uwolnienie od poczucia winy, empatyczne wysłuchanie). Jasne określenie ról uczestników zdarzenia: ofiara, sprawca, obserwatorzy, ratownik: · rozmowa wspierająca i diagnostyczna ze świadkami zdarzenia: obserwatorami i ratownikami. Zebranie informacji o zdarzeniu oraz wyjaśnienie rodzicom zaistniałej sytuacji · rozmowa psychologiczna z rodzicami dziecka (wgląd poznawczy, odreagowanie emocji, opracowanie „programu ratunkowego” na najbliższe dni – zapewnienie ochrony i wsparcia fizycznego i psychicznego) ewentualnie w obecności dziecka Współpraca z wychowawcą ucznia lub uczennicy w zakresie: · analizy sytuacji szkolnej dziecka pod kątem zapewnienia bezpieczeństwa w przyszłości i zaplanowania działań długoterminowych; · określenia miejsc i sytuacji, w których może w szkole dojść do interakcji ze sprawcą przemocy; · określenia zachowań prowokujących sprawcę; · analizy podjętej interwencji; · określenia sposobów uchronienia dziecka przed podobną sytuacją w przyszłości.
Oddziaływania długoterminowe mające na celu zwiększenie wewnętrznych zasobów dziecka w radzeniu sobie z sytuacją doświadczania i autorstwa przemocy	1. Diagnoza psychologiczna dziecka w kontekście cech sprzyjających wiktymizacji oraz mocnych stron i jego zasobów. 2. Diagnoza percepcji przez dziecko środowiska szkolnego: · poczucia bezpieczeństwa dziecka w szkole i jego relacji z nauczycielami, pozycji i atrakcyjności w grupie rówieśniczej, lęki i obawy związane ze szkołą. 3. Diagnoza sytuacji rodzinnej dziecka (więzi wewnątrzrodzinne, postawy wychowawcze rodziców, komunikacja w rodzinie). 4. Praca z rodziną mająca na celu uświadomienie rodzicom potrzeb dziecka · poradnictwo psychologiczne · psychoedukacja · wspieranie umiejętności wychowawczych · rozpoznawanie oznak przemocy rówieśniczej. 5. Trening umiejętności interpersonalnych, w tym asertywności i sposobów radzenia sobie w sytuacjach zagrożenia. 6. Monitorowanie i ewaluacja prowadzonych działań.
Oczekiwane efekty	1. Zrozumienie przez ucznia/ uczennice, że przemoc jest czymś złym i nie można tego wstydliwie ukrywać. 2. W odniesieniu do ofiary, że nie ponosi odpowiedzialności za doświadczanie przemocy. 3. Wzrost samoświadomości osoby doświadczającej przemocy, jak jej zachowania wpływają na postępowanie sprawczyni lub sprawcy. 4. Dzieci wiedzą w jaki sposób chronić się przed przemocą (których miejsc i sytuacji unikać, u kogo szukać wsparcia, jak postępować w sytuacji doświadczania przemocy). 5. Wzrost u dzieci poczucia osobistej godności i znajomość praw. 6. Wzrost umiejętności interpersonalnych. 7. Rodzice rozpoznają potrzeby dziecka, dostarczają mu wsparcia w sytuacjach trudnych, odpowiednio reagują na sygnały, które mogą świadczyć, iż dziecko doświadcza przemocy rówieśniczej.

POLITYKA OCHRONY DZIECI PRZED KRZYWDZENIEM

W SZKOLE PODSTAWOWEJ INTEGRACYJNEJ RAOULA WALLENBERGA W WARSZAWIE

Certyfikat Rządowy program na lata 2014-2016

„Bezpieczna i przyjazna szkoła – chronimy dzieci”

Preambuła

Dziecko jest wartością nadrzędną, dlatego należy pamiętać, aby je wspierać, zaspokajać jego potrzeby i chronić przed krzywdzeniem.

Podstawowe pojęcia

Wszyscy pracownicy placówki zobowiązują się do przestrzegania ustalonych w niniejszym dokumencie zasad postępowania w sytuacji gdy zauważą krzywdzenie dziecka przez pracownik6w szkoły, rodzic6w, r6wiesnik6w i inne osoby.

Nauczyciele i inni pracownicy Zespołu Szkół Integracyjnych nr 62 im. Raoula Wallenberga, wybierając pracę w placówce integracyjnej, zdecydowali się tym samym na zaakceptowanie nadrzędnych wartości preferowanych przez szkole, takich jak: rozw6j, współpraca, szanowanie innych, patriotyzm, odpowiedzialność.
W zespole zatrudnia się nauczycieli oraz pracowników administracji i obsługi. Zasady zatrudniania nauczycieli oraz innych pracownik6w określają odrębne przepisy wewnętrzne szkoły.
Opiekunem dziecka jest przedstawiciel ustawowy (rodzic/opiekun prawny) lub osoba uprawniona do reprezentowania dziecka, na mocy orzeczenia sądu.
Zgoda opiekuna dziecka – zgoda co najmniej jednego z opiekunów prawnych
Krzywdzenie dziecka – popełnienie czynu zabronionego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego
Osoba odpowiedzialna za Internet – osoba sprawująca nadz6r nad korzystaniem przez dzieci z internetu, wyznaczona przez dyrektora szkoły.
Osoba odpowiedzialna za Politykę Ochrony Dzieci Przed Krzywdzeniem – osoba czuwająca nad realizacją postanowień niniejszego dokumentu, wyznaczona przed dyrektora szkoły.
Dana osobowa dziecka – każda informacja na temat dziecka pozwalaj na jego identyfikację.

Rozdział I

Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci

Wszyscy pracownicy szkoły maj procedury w celu ochrony dziecka przed krzywdzeniem i w ramach swoich obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci.
Każdorazowe podejrzenie o krzywdzeniu dziecka przez jakiegokolwiek pracownika szkoły obliguje go do rozmowy z wychowawcą klasy, do której uczęszcza
Pracownicy szkoły monitorują na bieżąco sytuację dziecka, w stosunku do którego stwierdzono ryzyko

Rozdział II

Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka przez członków rodziny

W przypadku uzyskania informacji o zaistniałym ryzyku krzywdzenia ucznia wychowawca klasy sporządza notatkę dotyczącą tego podejrzenia i przekazuje te informacje pedagogowi szkolnemu i dyrektorowi szkoły.
Dyrektor szkoły powołuje zespól interwencyjny, w skład którego wchodzą: wychowawca, pedagog szkolny, psycholog i inni specjaliści.
Wychowawca klasy:

przeprowadza rozmowę z uczniem, przekonuje go o konieczności podęcia srodków, kt6re spowodują zaprzestanie stosowania wobec niego przemocy,
wzywa w trybie pilnym rodziców (rodzica /opiekuna) ucznia, przekazuje informacje o stanie dziecka oraz przestrzega przed prawnymi konsekwencjami stosowania przemocy wobec dziecka; podczas spotkania z rodzicami jest sporządzana notatka z jego przebiegu,
sporządza notatkę opisującą psychofizyczny stan ucznia oraz podjęte przez siebie działania,
wspiera dziecko, dba szczególnie o zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa na terenie szkoły.

Wychowawca we współpracy z pedagogiem i psychologiem szkolnym rozpoznają sytuację rodzinną dziecka, sporządzają jej opis oraz plan pomocy dziecku, kt6ry zawiera zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia dziecka do powołanych do jego ochrony instytucji tego instytucji, oraz proponuje różne formy wsparcia i pomocy psychologiczno- pedagogicznej, jakie placówka zamierza zaoferować uczniowi.
Plan pomocy dziecku wychowawca przedstawia rodzicom z zaleceniem jego realizowania w części, która dotyczy działań rodziców. Pozostałe elementy planu pomocy realizują szkolni specjaliści.
W uzasadnionych przypadkach pedagog szkolny wypełnienia ,,Niebieską Kartę ” – część A, a tym samym uruchomia procedury ,,Niebieskiej Karty”.
Jeżeli rodzice odmawiają wsp6lpracy i/lub w przypadku bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia dziecka dyrektor szkoły powiadamia policję , wydział rodzinny i wydział do spraw nieletnich sądu rejonowego o podejrzeniu/popełnieniu przestępstwa Dalsze postępowanie należy do kompetencji tych instytucji.
Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi załącznik nr

Rozdział III

Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka przez członków personelu

Osoba, która była świadkiem krzywdzenia dziecka przez pracownika szkoły jest zobowiązana niezwłocznie powiadomić o tym fakcie dyrektora szkoły .
Dyrektor w obecności psychologa/pedagoga szkolnego, przeprowadza rozmowę z pokrzywdzonym dzieckiem (ewentualnie ze świadkami zdarzenia), z której zostaje sporządzona notatka służbowa.
Wychowawca klasy wspiera dziecko, dba szczególnie o zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa na terenie szkoły.
Dyrektor w obecności wicedyrektora szkoty, przeprowadza rozmowę z pracownikiem podejrzanym o krzywdzenia dziecka. Z rozmowy zostaje sporządzona notatka służbowa.
W przypadku potwierdzenia się podejrzenia, że fakt krzywdzenia dziecka miał miejsce, dyrektor szkoły o zajściu zawiadamia rodziców ucznia, organ prowadzący, organ sprawujący nadzór pedagogiczny, rzecznika Komisji Dyscyplinarnej, ewentualnie organy ścigania (w przypadku, gdy istnieje podejrzenie, ze nauczyciel dopuścił się przestępstwa).

Procedura postpowania w przypadku zachowania agresywnego

ze strony uczniów wobec innych uczniów (przemoc fizyczna i słowna)

np. konflikty, wyzwiska, bójka, zniszczenie lub zabranie mienia ucznia, cyberprzemoc).

1.Rozdzielenie stron i ocena zagrożenia oraz podjęcie decyzji o interwencji: wezwanie lub powiadomienie wychowawcy, pielęgniarki szkolnej, pedagoga szkolnego, dyrekcji.

2. Działania wychowawcy:

rozmowa wyjaśniająca z uczniem/uczniami,
powiadomienie rodziców lub wezwanie ich do szkoły,
zastosowanie kary regulaminowej,
próba mediacji między stronami konfliktu,
zobowiązanie ucznia przez wychowawcę do podjęcia działań społecznie akceptowanych na rzecz środowiska szkolnego lub społeczności lokalnej, np. przygotowanie przez ucznia lekcji wychowawczej nt. kultury języka, pomoc innym, ,
w klasach, gdzie wystąpiła agresja wychowawca przeprowadza lekcje na temat radzenia sobie z agresją.

3. W sytuacji trudnej sprawa zostaje zgłoszona do mediatora.

4. W przypadku zaistnienia agresji czynnej wychowawca wzywa rodziców ucznia i w obecności psychologa/pedagoga szkolnego zobowiązuje rodzica i ucznia agresywnego do podjęcia przez niego terapii w celu radzenia sobie z agresją.

Procedura postępowania w przypadku zastraszania, wymuszania,

wywierania presji przez uczniów wobec innych uczniów

W przypadku uzyskania informacji o takich faktach wychowawca przeprowadza oddzielnie ze sprawcą i z ofiarą rozmowy wyjaśniające.
Wychowawca wzywa rodziców sprawcy i ofiary do szkoły i wspólnie z psychologiem/pedagogiem szkolnym:
1. informuje ich o zaistniałym fakcie,
2. uświadamia konsekwencje prawne, społeczne i psychologiczne czynu,
3. informuje o zastosowanej karze regulaminowej z wpisem do dokumentacji szkolnej

3. Wychowawca i pedagog szkolny zobowiązuje rodziców sprawcy i ofiary do konsultacji, ewentualnie podjęcia terapii w placówce specjalistycznej.

4. Wychowawca/wychowawcy prowadzą stałą obserwację zachowania uczniów i odnotowują jej wyniki w dokumentacji wychowawcy klasy.

Rozdział IV

Zasady ochrony wizerunku dziecka

Szkoła, uznaje prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka.

W celu ochrony wizerunku dziecka pracownikowi szkoły nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowania, fotografowania) na terenie placówki bez pisemnej zgody rodziców błądź prawnych opiekunów dziecka .
Aby umieścić zdjęcie dziecka w gablocie, na stronie internetowej szkoły itp. potrzebna jest pisemna zgoda rodziców/opiekunów dziecka .
Rodzic/opiekun wyraża pisemna zgodę na utrwalenie wizerunku dziecka podczas pierwszego zebrania z wychowawcą klasy (ewentualnie podpisuje taka zgodę podczas przyjęcia dziecka do szkoły).
Przed utrwaleniem wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie) należy dziecko i opiekuna poinformować o tym, gdzie będzie umieszczony jego wizerunek i w jakim celu (np. promocja szkoły, prezentacja laureatów konkurs6w itp.)
W przypadku wycofania zgody na publikowanie wizerunku dziecka, należy niezwłocznie go usunąć ze wskazanego miejsca.
Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie element całości, np. jak zgromadzenia, imprezy publicznej, zgoda opiekunów na utrwalenie wizerunku dziecka nie jest wymagana.

Rozdział V

Zasady dostępu dzieci do Internetu.

Szkoła zapewniając dzieciom dostęp do internetu, jednocześnie podejmuje działania zabezpieczające dzieci przed dostępem do szkodliwych treści. Placówka ma obowiązek zainstalowania i aktualizowania oprogramowań zabezpieczających:
- oprogramowanie filtrujące treści internetowe,
- oprogramowanie monitoruj korzystanie dzieci z internetu,
- oprogramowanie antywirusowe,
- oprogramowanie antyspamowe.
Wyznaczona jest osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo sieci komputerowej w placówce monitoruje, czy na komputerach z dostępem do internetu nie znajdują się niebezpieczne treści.
Na terenie szkoły dostęp dziecka do internetu możliwy jest pod nadzorem pracownika szkoły podczas zajęć komputerowych, w pracowniach informatycznych lub bibliotece szkolnej, na przeznaczonych do tego
Uczniowie zostają zapoznani z zasadami bezpiecznego korzystania z internetu przez nauczyciela, który czuwa nad bezpieczeństwem korzystania z niego przez uczniów podczas w/w zajęć.
Podczas realizowanych godzin wychowawczych nauczyciel przeprowadza tematy i realizuje treści dotyczące bezpieczeństwa w internecie.
Pracownie komputerowe są wyposażone w regulaminy korzystania z pracowni
Pracownicy i uczniowie są zobowiązani zachować w tajemnicy przydzielone im hasła i loginy.

Rozdział VI

Zasady bezpiecznych relacji personel placówki – dziecko określające,

jakie zachowania są niedozwolone w kontakcie z dzieckiem

Pracownikom szkoły zabrania się stosowania przemocy fizycznej wobec dzieci, np. szarpania, popychania, bicia, kopania oraz innych czynów, które mogłyby być identyfikowane jako stosowanie przemocy wobec dziecka.
Pracownikom szkoły zabrania się stosowania przemocy psychicznej wobec uczniów np. zastraszania, grożenia, wyzywania, przeklinania, poniżania, szydzenia, wyśmiewania, wywoływania poczucia winy, zabraniania kontaktów z innymi osobami, etykietowania oraz innych czynów, kt6re mogłyby wskazywać na stosowanie przemocy psychicznej wobec dziecka.
Pracownikom szkoły zabrania się przejawiania zachowań seksualnych wobec uczni6w, które mogłyby świadczyć o stosowaniu przemocy seksualnej wobec uczniów, takich jak np. obmacywanie, obłapywanie i innych zachowań wskazujących na przemoc seksualną .
Niedozwolone również zachowania takie jak: zabieranie lub niszczenie rzeczy osobistych dziecka, pozostawianie dzieci bez opieki, spóźnianie się na lekcje, niepełnienie dyżurów nauczycielskich, czytanie prywatnych zapisków dziecka czynionych podczas lekcji
Cewnikowanie dzieci niepełnosprawnych oraz inne zlecenia lekarskie (np. podanie leku) odbywa się na podstawie dostarczonego przez rodziców/opiekun6w prawnych dziecka skierowania na realizacji zleceń pozostających w zakresie zadań pielęgniarki szkolnej (złącznik. nr 5 do rozporządzenia Nr 77/2015/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 19 XI 2015)
Pomoc przy ubieraniu i rozbieraniu uczni6w, pomoc przy korzystaniu z toalety, pomoc przy czynnościach pielęgnacyjnych dzieci odbywa się po ustnych ustaleniach rodzica/ opiekuna prawnego z wychowawcą klasy na początku roku szkolnego. Opisane czynności wykonywane przez osoby zatrudnione na stanowisku pomocy nauczyciela.

P	W	Ś	C	P	S	N
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30