DEKLARACJA ZWALCZANIA PRZEMOCY RÓWIEŚNICZEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ INTEGRACYJNYCH NR 339 IM. RAOULA WALLENBERGA W WARSZAWIE
- Szkoła realizuje politykę przeciw przemocy rówieśniczej (dręczenie). Przemoc rówieśnicza w szkole traktowana jest jako problemem, który może dotyczyć całej społeczności szkolnej. Dręczenieuznajemy jako niemożliwą do zaakceptowania formę stosunków międzyludzkich (nauczycieli, innych pracowników szkoły, rodziców, uczniów). Jesteśmy świadomi, że formowanie się postaw społecznych uczniów powinno być budowane wyłącznie w oparciu o poprawne zachowania nauczycieli, rodziców i rówieśników.
- Uczeń jest prześladowany lub gnębiony (dręczony), gdy przez dłuższy czas narażony jest na nieprzyjazne działanie ze strony innego ucznia lub grupy rówieśników. Zatem, za przemoc rówieśniczą uważa się powtarzalne, agresywne, werbalne i pozawerbalne zachowanie ucznia lub grupy osób skierowane wobec innego ucznia. Odpowiedzialnością za kontrolę i finansowanie zadań polityki przeciwdziałania dręczeniu w szkole jest dyrektor szkoły oraz powołany przez niego zespół, w którego skład wchodzą: pedagog szkolny, psycholog, mediator. Osobą czuwającą nad realizacją postanowień polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem jest pedagog szkolny.
- Głównym celem polityki przeciwdziałania dręczeniu w szkole jest zapobieganie dręczeniu oraz określenie sposobów skutecznego radzenia sobie z już istniejącymi zachowaniami.
- Polityka przeciwdziałania dręczeniu i jej strategie służy wszystkim członkom szkolnej społeczności, a w szczególności uczniom i nauczycielom.
- Zasadą związaną z ewaluacją polityki i strategii przeciwdziałania przemocy jest praktyka „otwartych drzwi”polegająca na rozpatrywaniu każdej sprawy poruszanej przez każdego z członków społeczności szkolnej.
- Szkoła w planowaniu i realizacji polityki przeciwdziałania dręczeniu stosuje filozofię „nieobwiniania”– uwzględnienie zdolności zrozumienia konsekwencji danego czynu i brania odpowiedzialności uczniów za własne zachowanie, a w rezultacie chęci przemiany.
Szkoła stosuje strategię przeciwdziałania (opartą na zaistniałych incydentach) oraz strategię zapobiegawczą (zmniejszającą prawdopodobieństwo wystąpienia dalszych przypadków) oparte na metodach pracy w klasie, rozwijających świadomość i zachowania prospołeczne uczniów (m.in. metoda wspólnej sprawy). Działania podejmowane przez wychowawców i nauczycieli są spójne z zadaniami opisanymi w: Programie wychowawczo – profilaktycznym szkoły,” oraz w szkolnym dokumencie System przeciwdziałania przemocy rówieśniczej w Szkole Podstawowej Integracyjnej nr 339 im. Raoula Wallenberga nr 339 W Warszawie.
- Działania mające na celu wdrożenie polityki przeciwdziałania przemocy rówieśniczej w szkole uwzględniają:
– pracę z nauczycielami w zakresie: skutków filozofii „nieobwiniania”, tworzenia efektywnych strategii przeciwdziałania dręczeniu, radzenia sobie z przypadkami dręczenia rówieśniczego, doskonalenie umiejętności mediacyjnych i komunikacyjnych nauczycieli
– pracę z rodzicami w zakresie: przybliżenia rodzicom charakteru problemu przemocy rówieśniczej; praktycznymi radami jak postępować, gdy ich dziecko padło ofiarą dręczenia lub uczestniczy w dręczeniu innych; radami pomocnymi w podnoszeniu poczucia wartości swoich dzieci, współpracy rodziców i nauczycieli przy zwalczaniu dręczenia w szkole i zapobieganiu mu.
– świadomą pracę z uczniami: w atmosferze przyjaznej dyskusji, zachęcając do zadawania pytań, angażując wszystkich uczniów, stosując regułę nie używania niczyich imion ani podawania konkretnych sytuacji, używając różnych metod pracy w zależności od wieku uczniów, wykonując z uczniami zadania twórcze.
- Dokument deklaracji jest regularnie sprawdzany i w miarę potrzeb aktualizowany. Narzędzia ewaluacyjne obejmują analizę opinii różnych grup wchodzących w skład społeczności szkolnej.
- Termin przeglądu polityki i strategii przeciwdziałania dręczeniu ustalany jest w planie pracy szkoły w każdym roku szkolnym.
- Zespół bada i raportuje wszystkie zgłoszone przypadki przemocowych zachowań rówieśniczych i wypadki dręczenia. (Karta zgłoszenia– załącznik nr 1)
STRATEGIE ZWALCZANIA PRZEMOCY RÓWIEŚNICZEJ
I Sposoby wykrywania, badania i rejestrowania zaistniałych przypadków dręczenia
- Zachęcamy osoby, które stały się ofiarami dręczenia w szkole oraz świadków takich zdarzeń, do zgłaszania tego rodzaju przypadków.
- Każdy pracownik szkoły jest przygotowany i przeszkolony tak, aby umożliwić uczniowi zgłoszenie przypadku dręczenia dowolnej osoby w szkole.
- Cztery razy w roku szkolnym (dwa razy w każdym półroczu, w tym 20 listopada – dniu, w którym obchodzony jest ogólnopolski dzień praw dziecka) przypominamy uczniom o tym, że szkoła prowadzi aktywną politykę przeciwdziałania dręczeniu oraz, że agresywne zachowania nie są w szkole akceptowane. Przypominamy uczniom, że nasza szkoła jest szkołą porozumiewania się, w której dbamy o siebie nawzajem, dlatego mówimy o tym, że ktoś jest dręczony przez innych lub, że sami jesteśmy przez kogoś dręczeni.
- Osobie, która zgłasza, że jest dręczona lub zgłasza, że ktoś jest dręczony zapewniamy poczucie bezpieczeństwa, akceptujemy to, co zgłaszający ma do powiedzenia, uważnie słuchamy i nie interpretujemy jego wypowiedzi. Zgłoszenie jest zapisane w Karcie interwencji.(zał.1)
- Wykorzystujemy metodę wspólnej sprawy jako wczesną interwencję w sytuacjach przemocy i bullingu. Punktem wyjścia zastosowania metody jest stwierdzenie, że uczennica lub uczeń czuje się źle w szkole, ponieważ doświadcza przemocy. Nauczyciel spotyka się ze wszystkimi uczniami zaangażowanymi w badaną sytuację. Zaczyna od osoby pełniącej funkcję przywódczą, następnie rozmawia z pozostałymi osobami stosującymi, przemoc, również z tymi, którzy nie angażując się bezpośrednio, wyrażają aprobatę dla działań grupy. Z osobą doświadczającą przemocy rozmawiamy na końcu.
- Klasyczna interwencja w sytuacji przemocy i bullingu. Przeprowadzamy również rozmowy z osobami zamieszanymi w dręczenie. Z domniemanymi sprawcami i ofiarami rozmawiamy zawsze osobno. Jeśli w sprawę zamieszana jest grupa, jej członków rozdzielamy i rozmawiamy osobno. Po indywidualnych rozmowach wysłuchujemy członków grupy razem.
- Pomagamy osobie stosującej przemoc w wyjściu z roli: w znalezieniu pozytywnych sposobów funkcjonowania w grupie i zaspokojenia potrzeb. Uczniowi oskarżonemu o stosowanie przemocy nie ujawniamy, kto zgłosił zdarzenie.
- Dbamy, aby uczeń wskazany jako stosujący przemoc był wysłuchany, a jego wersja zdarzeń przed podjęciem decyzji w sprawie dalszych działań, brana była pod uwagę.
- Wdrażamy działania dyscyplinujące, których celem jest jak najszybsze przerwanie przemocy:
– stosujemy komunikat, że incydent zwrócił uwagę władz szkolnych/wychowawców oraz, że dręczenie w szkole nie jest tolerowane.
- Osoba stosująca przemoc jest informowana o tym, że:
– jej zachowanie jest formą przemocy, które łamie zasady szkolne;
– musi w przyszłości wystrzegać się dręczenia innych i różnych rodzajów zachowań agresywnych;
– musi ponieść określone konsekwencje, tak, aby w przyszłości nie łamała żadnych postanowień szkolnej polityki w tym zakresie.
- Wspieramy dziecko doświadczające przemocy:
– słuchamy dziecka z uwagą i zapewniamy, że przemoc nie jest jego winą;
– dziecko otrzymuje informację o tym, co zamierzamy zrobić w sprawie przemocy;
– ustalamy zasady bezpieczeństwa.
- Praca z klasą:
– w klasie, w której wystąpiły działania przemocowe przeprowadzamy zajęcia edukacyjne dotyczące problemu przemocy rówieśniczej („metoda nie wprost) i/lub bezpośrednie rozmowy wychowawcy z klasą o sytuacji w klasie, o określonych zdarzeniach („metoda wprost”)
- Rodzice zgłaszający przemoc lub rodzice ucznia zgłaszającego przemoc rówieśniczą są na bieżąco informowani o postępach działań:
- Przedstawiamy konkretny plan działań, jakie zamierzamy podjąć i wyjaśniamy, czemu one służą.
- Informujemy ich na bieżąco o kolejnych podejmowanych krokach.
II Konsekwencje i system wsparcia skierowany do osób zamieszanych w dręczenie
- Metoda wspólnej sprawy
- Zastosowanie metod legalistycznych:
- Oświadczenie ucznia, że w przyszłości powstrzyma się od zachowań agresywnych, Wszystkie ustalenia spisane są ze z autorem przemocy w formie kontraktu.
- Kontrakt zachowania.
- Kary, które określa statut szkoły.
- Formypomocy w zakresie kształtowania stosunków społecznych, skierowane do osoby doświadczającej przemocy i do autora przemocy:
– wsparcie psychologiczne;
– warsztat doskonalenia umiejętności społecznych;
– warsztat radzenia sobie z emocjami, zwłaszcza z gniewem i ze złością.
III Działania profilaktyczne szkoły
- W każdym roku szkolnym rada pedagogiczna określa grupy czynników ryzyka wystąpienia przemocy rówieśniczej w szkole.
- System norm szkolnych zapisany w dokumentach:
- Misja szkoły
- Statut szkoły
- Credo szkoły
- Program wychowawczo-profilaktyczny
- Kontrakty klasowe
- Karta oceny zachowania.
- Wzmocnienia pozytywnych postaw uczniów
– wypracowana przez wychowawcę z uczniami pula przyjemności dla klasy
– ocena zachowania.
- Skuteczne konsekwencje dostosowane do konkretnego dziecka:
– naprawianie uszkodzonych rzeczy;
– zadośćuczynienie (wynagradzanie szkód moralnych poszkodowanej osobie);
– działania związane z popełnionym czynem (np. opracowywanie plakatów, referatów na temat szkodliwości konkretnych zachowań);
– pozytywne działania na rzecz społeczności szkolnej;
– ograniczanie przywilejów i przyjemności.
- Stypendium im. Grzesia Hennela dla ucznia, który pokonał własne słabości
- Wyróżnienie im. Raoula Wallenberga dla ucznia, który pomaga innym.
- Praca z klasą:
- Zajęcia integracyjne
- Zajęcia profilaktyczno-edukacyjne: wiedza o dyskryminacji, wykluczeniu i przemocy; rozwijanie empatii; konstruktywne radzenie sobie ze złością; umiejętności asertywnego reagowania; wiedza o sposobach rozwiązywania konfliktów; ćwiczenie metod konstruktywnego komunikowania się oraz praktycznego rozwiązywania sporów i kłótni; rozwijanie postawy szacunku wobec innych; nauka akceptowania różnorodności.
- Tematyka godzin wychowawczych do realizacji w każdym półroczu – realizacja scenariuszy z programu „Szkoła przyjazna prawom człowieka. Jak przeciwdziałać wykluczeniu i przemocy w szkole?:
– czym jest przemoc i jakie formy przyjmuje;
– znęcanie się jako zachowanie niedopuszczalne;
– chronienie dobra innych jako wspólny obowiązek;
– do kogo w szkole zwrócić się po pomoc;
– konsekwencje odpowiadania przemocą na przemoc;
– szkoła wolna od przemocy i dręczenia jako efekt starania się wszystkich członków społeczności szkolnej.
- Specjalne zajęcia z przeciwstawiania się agresji:
– zorientowanie całej klasy na kwestię poczucia własnej wartości; włączanie do grupy;
– wykorzystanie filmów i zorganizowanie dyskusji;
– wykorzystanie sztuki wizualnej: plakaty, zdjęcia i itp.
– inscenizacje, drama i psychodrama.
- Przekazywanie w codziennym trybie nauczania przesłania, które przeciwstawia się aktom przemocy (wykorzystywanie programów nauczania).
- Mediacje rówieśnicze
- Kręgi naprawcze
- Edukacja rodziców:
– czym jest przemoc w szkole,
– rodzaje znęcania,
– czemu rodzice są tak ważni,
– sygnały i symptomy znęcania się,
– co zrobić, gdy twoje dziecko padło ofiara przemocy,
– co zrobić, jeśli twoje dziecko znęca się nad innymi,
– współpraca rodziców ze szkołą dziecka na rzecz przeciwstawiania się przemocy.
- Szkolny Tydzień Przeciwdziałania Przemocy Rówieśniczej.